Cream Access Testing Tools w skrócie CATT to zestaw narzędzi do monitorowania zasobów sieci oraz do monitorowania i raportowania stanu dostępności cyfrowej serwisów internetowych i aplikacji mobilnych.
Narzędzia CATT przeznaczone są dla podmiotów zobowiązanych do monitorowania i raportowania informacji o dostępności swoich serwisów internetowych budowanych w formie aplikacji WWW.
Narzędzia CATT to również oprogramowanie do automatycznego badania dostępności cyfrowej serwisów www pod kątem wymagań określonych WCAG 2.1
Przepisy prawa
Ustawy krajowe – obacz ustawę PL
Wszystkie strony internetowe podmiotów publicznych muszą być teraz dostępne cyfrowo. Termin ich ostatecznego dostosowania minął 23 września 2020r. Wszystkie aplikacje mobilne podmiotów publicznych muszą być dostępne cyfrowo od 23 czerwca 2021r. W Polsce obowiązuje Ustawa z 4 kwietnia 2019r. o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych.
Zastosowanie
- monitorowanie usług sieciowych i stron internetowych
- badanie dostępności cyfrowej stron internetowych
- badanie dostępności cyfrowej aplikacji natywnych
- badanie dostępności cyfrowej aplikacji mobilnych
Narzędzia dla podmiotów publicznych do badania dostępności cyfrowej
Podmioty publiczne są zobowiązane do przestrzegania ustawy z dnia 4 kwietnia 2019 r. o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych. Oznacza to, że muszą być one zgodne ze Standardem WCAG 2.1, czyli Web Content Accessibility Guidelines. Jest to opublikowany przez organizację W3C standard, który zawiera zbiór zasad, jakimi powinni kierować się twórcy stron internetowych, aby przygotowane przez nich strony były maksymalnie dostępne dla osób z różnymi niepełnosprawnościami. Wszystkie strony internetowe i aplikacje mobilne posiadane przez podmioty publiczne powinny być dostępne cyfrowo dla obywateli z niepełnosprawnościami. Oznacza to spełnienie wymagań z tabeli stanowiącej załącznik do ustawy. Tabela jest równoważna standardowi WCAG 2.1 na poziomie AA z wyłączeniem dostarczania napisów na żywo.
Klienci
Dyrektywa UE oraz ustawa o dostępności stron internetowych i aplikacji mobilnych dotyczy podmiotów publicznych.
- jednostki sektora finansów publicznych,
- państwowe jednostki organizacyjne bez osobowości prawnej,
- osoby prawne, utworzone w celu zaspokajania potrzeb o charakterze powszechnym, które wymienione w dwóch wcześniejszych punktach podmioty:
- finansują ze środków publicznych w ponad 50%, lub
- posiadają przez ponad połowę udziałów albo akcji, lub
- nadzorują organ zarządzający, lub
- mają prawo do powoływania ponad połowy składu organu nadzorczego lub zarządzającego,
- związki tych podmiotów,
- organizacje pozarządowe działające na rzecz ochrony i promocji zdrowia, osób z niepełnosprawnościami i seniorów.
Podmioty te muszą przestrzegać ustawy o ile posiadają stronę internetową lub aplikację mobilną. Dostawcy usług medialnych, opisani w ustawie o radiofonii i telewizji, są zwolnieni z obowiązków opisanych w ustawie.
Monitorowanie i egzekwowanie przepisów dotyczących dostępności cyfrowej
Minister Cyfryzacji odpowiada za monitorowanie na ile przepisy dotyczące dostępności cyfrowej są przestrzegane przez podmioty publiczne. Szczegółową metodologię tego monitoringu przygotowała Komisja Europejska.
Egzekwowanie
Na podmiot publiczny, który będzie w sposób nieuzasadniony i uporczywie łamie zasady dostępności cyfrowej, Minister Cyfryzacji może nałożyć kary pieniężne.
Uzasadnieniem do nałożenia kar jest:
- brak poprawy dostępności cyfrowej serwisu lub aplikacji widocznej w kolejnych monitoringach rocznych (3 w przypadku serwisu lub aplikacji, 2 w przypadku deklaracji dostępności),
- wzrost liczby uzasadnionych skarg dotyczących niedostępności serwisu lub aplikacji,
Wysokość kar zależy od tego, czego dotyczy łamanie zasad dostępności cyfrowej:
- do 10 000 zł – gdy problemy dotyczą serwisu internetowego lub aplikacji,
- do 5 000 zł – gdy problem dotyczy BIPu, elementów, które bezwzględnie muszą być dostępne lub deklaracji dostępności,
Oferta
- systematyczne badanie dostępności cyfrowej przy pomocy narzędzi CATT
- systematyczne dostarczanie raportów dostępności serwisów www i aplikacji mobilnych
- integracje narzędzi CATT z publicznymi serwisami internetowymi
Przykłady implementacji narzędzi CATT
Serwis PWD online – wykonany dla Ministerstwa Cyfryzacji i Fundacji APPCO
Przykładem wykorzystania narzędzi CATT jest internetowy serwis http://pwd.internet.pl przedstawiający ranking grupy wybranych stron internetowych administracji publicznej.
Projekt Polski Walidator Dostępności w skrócie PWD Online to specjalizowany serwis internetowy monitorujący konkretną grupę stron www (obecnie są to strony jednostek samorządu terytorialnego), które są sprawdzane pod kątem dostępności dla osób z niepełnosprawnościami i seniorów. Sprawdzeniu podlega kilkanaście wytycznych WCAG 2.0, a od dnia 2020-09-01 WCAG 2.1, które są opisane w zakładce metryki – na stronie projektu PWD.
Przykładowe metryki badane przez aplikację:
| Lp. | Nazwa | Kod | Wytyczna WCAG | Waga |
|---|---|---|---|---|
| 1. | Tekst alternatywny | alt | 1.1.1 | A |
| 2. | Gęstość tagów formatujących | formattingTags | 1.3.1 | A |
| 3. | Dźwięk na przy wyświetlaniu strony | sound | 1.4.2 | A |
| 4. | Kontrast | contrast | 1.4.3 | AA |
| 5. | Zmiana rozmiaru tekstu | bigFont | 1.4.4 | AAA |
Na bazie tych wyników budowany jest ranking stron, a administratorzy dostają raport ze wskazówkami co należy poprawić, żeby zwiększyć dostępność serwisu. Projekt realizowany jest przez Fundację APPCO i SoftCream Software Sp. z o.o.
Algorytm wyliczenia wskaźnika:
Wskaźnik = (Wynik_1*Waga_1 + Wynik_2*Waga_2 + … ) / (Waga_1 + Waga_2 + …)
Gdzie:
Wynik_n – Wartość osiągnięta przez metrykę n
Waga_n – Waga metryki n (A – 1, AA – 2, AAA – 3)
W skład systemu wchodzą moduły:
- CATTman – webowa aplikacja służąca do prezentacji i zarządzania monitorowanymi zasobami
- CreamAnalyzer – zestaw narzędzi do analizy dostępności definiowanej w wytycznych WCAG 2.1
- CreamCrowler – zestaw narzędzi do przeszukiwania stron internetowych
- CreamTaskManager – zestaw narządzi do realizowania zleconych zadań
Serwis CATTman – dla Kancelarii Prezesa Rady Ministrów
Narzędzia CATT posłużyły do wykonania systemu monitorowania publicznych stron WWW przez Kancelarię Prezesa Rady Ministrów. Badane będą wszystkie publiczne strony www a aktualizacja narządzi do automatycznego audytu testów WCAG2.1 dla narzędzia CreamAnalyzer 1.1 zawiera 31 nowych testów w tym 3 specjalne do badania między innymi:
- Obecność deklaracji dostępności,
- Obecność elementów obowiązkowych w deklaracji dostępności
- Obecność linku do deklaracji dostępności na każdej podstronie
